ZEURE BURUA MAITATU EZAZU!

Gozatu lagun alaiekin eta saiatu triste daudenak zure umorearekin alaitzen. Barre egizu ahal duzun guztietan, denbora luzez eta oso altu. Barre egizu arnasarik gabe geratu arte. Barre eragiten dizun lagun bat baduzu tarte luzeak egin bere ondoan. Baztertu ezinbestekoak ez diren zenbakiak, adina, pisua eta altuera barne. Ikasi eten gabe: informatika, artea, lorezaintza,… nahi duzuna, baina ikasi; ez utzi garuna alfertzen. Malkoak agertzen direnean eutsi, pairatu eta gainditu. Zurekin bizitza osorako gertatuko den persona bakarra zu zeu zara. Bizirik zauden bitartean bizi! Zure osasuna zaindu: ona bada mantendu, kaxkarra bada hobetzen saiatu, ez baduzu hobetzen laguntza eskatu.Maite duzun horretaz ingura zaitez: familia, animaliak, landarek, zure afizioak edo zuk nahi duzuna. Zure etxea zure aterpea da. Bidaiatu, eguzkia hartu, mendian ibili, herrialde berriak bisitatu. Alegia, saiatu errutinari ihes egiten.Maite dituzun horiei, esaiezu ahal duzun guztietan.

Amestu nahi duzun ametsa. Zoaz Joan nahi duzun lekura. Izan zaitez izan nahi duzuna. Biziki maitatu. Eta mesedez, egizu barre. Biharko aventura hasi besterik ez da egin!

BAKOITZAREN PAUSOETATIK SORTZEN DA BENETAKO ISLADA…

PUTZUTIK ATERATZEN

Autoestima egokia, autoestima desegokia. Autoestima handia, autoestima txikia. Autoestima altua, autoestima baxua. Esamolde asko, baina azken finean berbera. Batak zein besteak, gauza berdinari egiten diote erreferentzia.  

Blog honetan behin baino gehiagotan aipatu izan dugun moduan, asko eta asko izan daitezke autoestima altua edo baxua izatearen eragileak. Aztertzen ari garen kasua azken honena izatekotan, hau da, autoestima baxuarena izatekotan, nola konpondu? Ba al hortik ateratzeko aukerarik? Erantzuna baiezkoa da! Baina nola bilatu konponbiderik? 

Sarean kuxkuxeatzen ibili ondoren, laguntza eskaitzen eta ematen duten web orrialde asko daudela ohartu naiz, zein baino zein interesgarriagoak. Hala ere, esan beharra daukat, orrialde askoren artean, badagoela bat benetan atentzioa deitu didana; http://vencetubajaautoestima.com/blog/, alegia. Gaztelaniaz idatzita dagoen arren, oso ulergarria da, eta batez ere, mota honetako arazoen aurrean erabilgarria.

Ni neu harpidetu naiz web orrialde honetan (blog-eko eskuin aldean ikus daitekeen moduan); eta zu zeren zain zaude? Harpidetu zaitez eta lagundu jendeari autoestima baxuaren putzu horretatik ateratzen! Geure esku dago!

MAITATUAK ETA BABESTUAK SENTI DAITEZEN!

Ume asko eta asko sentitzen dira ezgai momentu askotan, eta horrek egoera animinko baxuan egotea eragiten die, autoestima jaitsiz. Beren buruarekiko kontzeptu nahiko eskasa izan ohi dute, eta egoeraren baten aurrean behin tupust eginda, berriro saiatzeari uki egiten diote. Ezgaitasun sentsazio horren, autokontzeptu baxu horren aurrean, laguntza ematea ezinbestekoa da; eta gurasoek, tutore gisa, laguntza ematea oso puntu garrantzitsua da.

Beren seme alabei laguntzeko helburuarekin, gurasoek hainbat ekintza burutu ditzakete, bai esanez, bai eginez…

-          Goraipatzea: Umeei asko gustatzen zaie egiten dituzten ekintza onak goraipatzea; modu horretan, autoestimak gorakada izan ohi du.

-          Errespetuz tratatzea: Gurasoek umeak errespetuz tratatu behar dituzte, beste edozein pertsona bezala, esaterako hauei “mesedez”, “eskerrik asko”, eta horrelako hitzak zuzenduz; beraiek ere egoera ezberdinetan horrela, errespetuz, jokatu dezaten eraginez.

-          Perfekzioa ez exijitzea: Inor ez da perfektua, eta gurasoek ez dute bere semea edo alaba perfektua izatea desiratu behar. Umeek, gurasoek diren modukoak direla onartzen dituztela sentitu beharra dute; modu horretan, maitatuak eta beren buruaz seguru sentitzen dira.

HAINBAT ZITA

Hainbat eta hainbat dira autokontzeptu zein autoestimuaren inguruan esaten diren kontuak. Honi jarraiki, sarean aurkitutako esaldiak, konparazioak, hitz jokoak… bildu eta grabatu ditut, zein baino zein interesgarriago. Gazteleraz badaude ere, denek ematen dute zer pentsatu; goza ezazue!

1. "Sigue tus convicciones más honestas y mantente firme".

2. "Mira cada día como una oportunidad para invertir en la vida. Una oportunidad para compartir tu experiencia con alguien más. Cada día es una oportunidad de crear milagros en la vida de los demás.”

3. "Si aprendes de tus fracasos realmente no has fracasado".

4. “La autoestima, el orgullo y el amor propio, se obtiene cuando logramos aquello que deseamos, por mérito propio.”

5. “La belleza es directamente proporcional a la autoestima personal, una persona solo alcanza la belleza que es capaz de creerse”.

6. “Acéptate a ti mismo, pero acéptate también frente al otro.”

7. “Amarse a sí mismo es el comienzo de una aventura que dura toda la vida.”

8. “La autoestima no es tan vil pecado como la desestimación de uno mismo.”

9. “Autoestima es ese sentimiento que se encuentra en lo más profundo de tu piel y que habla de tu propio valor.”

10. “El espejo también puede ser un gran aliado de la autoestima humana. Pues aunque te mires en él con avanzada edad, siempre podrás ver la edad ideal de ti mismo que tu mente conserva celosamente como mecanismo de defensa.”

Aurrera egin ezazu; jarrai itzazu zure pauduak, eta ez ahaztu: zeure burua maitatu ezazu!

* Oharra: Zita hauek ondorengo orrildeetatik hartuak izan dira:

-http://motivaxion.com/misreflexiones/item/ autoestima-perseverancia-y-adversidad.html

- http://www.citasyrefranes.com/frase/vuestras/4374

- http://www.citasyrefranes.com/vuestras/buscar/autoestima

-http://www.frasesdeprosperidad.com/2008/09/sin-autoestima.html

- http://www.frasesdeprosperidad.com/2008_09_01_archive.html

ESTIMATZEN

Autoestimuan eragin zuzena dauka konportamendu edo jokabidean. Zenbat aldiz jokatu ote dugu modu batean edo bestean gaizki sentitu izan garelako? Edo alderantziz? Ba bai; askotan konturatzen ez bagara ere jokabideek lotura zuzena dute autoestimuarekin, eta jokatzen dugun moduaren arabera, argi eta garbi ikusten da positiboki edo negatiboki estimatzen dugun geure burua.

Gezurrak, inpotentzia, frustrazioa, mespretxua... jokabide txar hauek, autoestima negatiboarekin zuzenean lotuta daude, tolerantziak, baikortasunak, zintzotasunak etab. Autoestima positiboarekin zerikusia dutelarik.

Hezkuntzari begira, esan beharra dago, bai irakasleek bai eskolek, autoestima positiboa lortu eta bultzatu behar dutela umeengan. Nola? Ba, hauek baloratuz, errespetatuz, aukerak emanez… Azken finean, guztiok ditugun eskubideak dira honakoak.

Estima zaitez, gainontzekoak estima itzazu, eta saiatu euren burua estima dezaten lortzen!

LAGUNTZEA HELBURU

Edozein sentimendu negatibok, edozein ekintza okerrek… eragin zuzena dauka irakaste-ikaste prozesuan; izan ere, egunerokotasuneko bizipenek eta arazoek ederki asko oztopatzen dute hezkuntza prozesu hori.

Eraginak eragin, klasean, beti ezberdindu daitezke taldetxo ezberdinak, afinitateagatik, edota dena delakoagatik batzen direnak. Eta talde horietatik at, zenbat aldiz ikusi ote dugu umeren bat baztertuta “ezberdina” izateagatik? Hau da, arazoren bat duelako, iritsi berria delako…

Horren aurrean, ezinbestekoa da hezitzaileen laguntza. Denok daukagu onartuak izateko eskubidea, gainontzekoekin egoteko eta jolasteko eskubidea… kontxo! UMEAK IZATEKO ESKUBIDEA! Beraz, egoera anitzen aurrean, klasean lantzeko jarduera ezberdinak proposa daitezke, konponbidea topatzeko helburuarekin.

Hona hemen, iaz, Hezkuntzaren Piskologia irakasgaian, taldean egindako lan bat; aipatutako egoera ezberdinen aurrean konponbidea topatzeko jarduera ezberdinak egitea bultzatzen duena, betiere, esan bezala, laguntzea duena helburu.

MOTIBATZEN

Motibazioa, interesa, gogoa… edukitzea da; zerbaiten aurrean indarra sartzea hori lortzeko asmoz. Motibazioak eragin zuzena du irakaste-ikaste prozesuan, eta interakzio eskolarra baldintza dezake. Nola? Ba, zerbait egiteko interesa azaltzen badugu, motibatuta gauden seinale izango da eta prozesua eramangarriagoa izango da. Hala ere, azaltzen den interesa kontrolatu egin behar da, izan ere, motibazioa gehiegizkoa baldin bada arazoak sor daitezkeelako, antsietatea, esaterako.

IGURIKAPENAK

Askotan norbait ikusi bezain laster, gerta daiteke “gaizki jaustea”; orduan, saihestu egiten dugu. Hurbiltzen bada ez diogu aukerarik ematen, gure aurreko iritziarekin jarraitzen dugu; pentsa dezakegu, zerbait ona esaten badigu, zerbait lortzeko asmoarekin hurbildu dela. Orduan, inplizituki, gauza politei ere interpretazio txarra ematen diegu.

Pertsona berdinak ez dira denentzako berdin. Batzuentzat pertsona bezala “erakargarria” dena, beste batzuentzat ez da izango. Erakargarri iruditu zaienek, ekintza onen aurrean esango dute: “esaten nuen nik!”. Eta gaizki jausi zitzaienen eskutik, berdina entzungo dugu baina interpretazio ezberdinarekin. Ekintza berdinen aurrean, hasierako edo lehenengo iritzi hori plasmatzen da; aurreiritziak direla medio. 

Hezitzaile bat aurreiritziez gidatzen bada, ez da ondo arituko, ez da behar bezalako hezitzailea izango.

AURREIRITZIAK = IGURIKAPENAK = ZERGATIRIK GABEKO IRITZIAK

BIDAIA WEBQUEST-EAN ZEHAR

Webquest hitza entzun bezain laster lehen zalantzak; zer ote da webquest delako hori? Hauen bidez,  internet erabiliz, gai bati buruzko ikerketa-lanak egin daitezke. Mota honetako proiektuak edota ariketak ikasleekin egitea oso aberasgarria izaten da; izan ere, lana bideratuta eramateko erraztasunak ematen dituzte. Hauek horrela, webquest bidezko metodologian, ikasleak, hasieran planteatuko zaizkion galderen inguruan hausnartu, gero informazioa bilatu, eta azkenik ondorioak atera beharko ditu.

Metodologia mota honen baliagarritasuna eta eraginkortasuna ikusteko, webean saltseatzen ibili naiz, eta bai, aurkitu dut nire blogarekin zerikusia duen webquest bat, helburu gisa, ondoriozko pentsamendua garatzea, pentsamolde autokritikoa izaten ikastea eta bizitza zoriontsua izateko nork bere burua ezagutzea eta maitatze duelarik.

ISLADAK NONAHI

Autokontzeptua, autoestimua, identitatea… hainbat eta hainbat kontzeptu daude gure niarekin lotura zuzena dutenak. Sarean orrialdez orrrialde, eta blogez blog ibili ostean, aurkitu dut, azkenean, nire blogeko ispiluaren islada.

Lehenengoa, pertsonen autoestimuari zuzendutako bloga dugu, eta gaia modu sakon batean lantzen du. Honen inguruan, hainbat gai ukizen ditu; hala nola, zer den autoestimua, noiz agertzen den, autoestima altua eta baxua… Horrez gain, autoestimuak gugan sortzen dituen sentsazio eta sentimenduak mintzo ditu, baita hau hobetzeko aholkuak eta jarraibideak ere. Gazteleraz idatzita dagoen arren, modu ulergarri batean informatzen du; informazio hori gure bizitzetara aplikatzeko oso erabilgarria delarik.

ERAGINAK ERAGIN

Autokontzeptuak ere badu bere eragina ikasgelan, eta nola ez, hezkuntzaren garapenean. Ikasle bakoitzak autokontzeptu propioa du, bata bestearengandik desberdintzen delarik; eta irakasleak ere badu bere autoezagutza. Ikasgelan elkarreraginean aritzen direla eta, eragin zuzena dute batak bestearengan. Modu horretan, irakasleak ikasleen autoezagutza kolokan jarri dezake, edota alderantziz. Zein egoera mota suerta daitezke, bada, ikasgelan?

Irakasleak autokontzeptu ona izatea oso garrantzitsua da klaseko egoera ezberdinei aurre egiteko eta umeei behar dituzten estimuluak emateko. Irakasleak gai dela azaltzen badu, segurtasunez jokatzen badu, egoera eramangarriagoa izango da, eta umeei modu positiboan eragingo die. Pertsona guztiei momentu konkretuetan behar duten estimulua ematen bazaie, ez da arazorik egongo, eta bestela ere, beti egongo da irtenbideren bat.

Eraginak beti eragin; geure ingurukoak ahalik eta hoberen sentiarazi ditzagun, lagundu, sostengatu, babestu, bidea erraztu.

KONPLEXUA? ZER DA HORI?

Ahatetxoak jaio ziren; guztiak berdinak ziren bat ezik. Bera ezberdina zen. Ahatetxo guztiekin batera amaren atzetik jarraitu zuen, bera baitzen jaiotzez zeukan erreferentzia. Besteek ezberdina izateagatik burla egiten zioten, ez zuten onartzen. Oztopoak oztopo, azkenean, handitzen zioan heinean, aurkitu zuen bere espezie bereko familia. Bertan gustura sentitu zen, seguru, onartuta.

Egun, jende asko sentitzen da ahatetxo itsusia sentitzen zen bezala. Ingurukoen presioak, begiradek, komentarioek, konparaketek, negatiboki eragiteaz gain, konplexuak sorrarazten dituzte. Modu horretan, gorputzeko atalen batekin gustura ez dagoen pertsona batek, egonezina eta sufrimendu psikologiko pairatu dezake; eta horrek, berak jarrera aldatzeaz gain, ingurukoek bereganako portaera aldatzea ere ekar dezake. Horixe bera gertatu zitzaion ahatetxoari; izan ere, segurtasun falta zuela eta, gainontzekoak gainera botatzen zitzaizkion.

Indarra eta segurtasuna hartu, eta burua ondo altxatuta aurrera begiratzea da onena. Pertsona bakoitza mundu bat da. Erakuts diezaiegun gainontzekoei nolakoak garen; geure buruarekin seguru senti gaitezen. Konplexua? Zer da hori?

IKT-en MUNDU HORRETAZ

Gaurko saioaren helburua, EAE-ko eta NFK-ko dekretuak gai gisa harturik bikoteka mapa-kontzeptual bat eratzea izan da. Nik Jone Plaza-rekin egin dut. Beraz, bere blogean ere, biok eginiko lan hau ikusgai izango duzue.

EDERRA NAIZEN? NOSKI BAIETZ

Zergatik ikusten ote dugu gure burua gaizki? Ba, ingurutik datorkigunak eta ikusten dugunak, eragin zuzena duelako autokontzeptuan. Gizartean oso txertatuta dago gorputz perfektuaren irudia; alde batetik emakumearena (argala, 90-60-90…), eta bestetik gizonezkoarena (handia, indartsua…). Gizarteak jartzen dituen etiketa horiek oso eragin handia dute gugan. Telebistan, publizitatean eta beste komunikabideetan ikusten ditugun giza irudiek, gure burua beraienarekin konparatzera bultzatzen gaituzte, eta modu horretan, gutariko asko txarto sentitzera iristen dira; hau da, ez dira eder sentitzen, beren burua gaizki ikusten dute.

Inguruko jendeak ere badu zerikusirik honetan; zenbat jendek esan ote digu noizbait: “pixka bat potolo zaude ezta?”, “komeniko litzaizuke pare bat kilo argaltzea”… Horrelako komentarioek nolabait kezkatu egiten gaituzte eta gainera akonpejatu, eta orduan, geure burua gaizki ikusten hasten gara. Kontu honek, eragin fisiko nahiz psikologikoak eragin ditzake gugan, esaterako, elikadura-nahasteak, esaterako. Horien artean, hain entzunak ditugun anorexia, bulimia, bigorexia… eta hain entzunak ez ditugun ortorexia, permarexia… aurki ditzakegu.

Baina beno, utikan! Ezentzunarena egin dezagun. Nork esango digu politak garen ala ez? Eta zergatik? Bakoitzak bere burua begiratu dezala. Onar gaitezen garen moduan, maitatu gaitezen. Bakarrak gara, eta gainera ederrak; denok gara ederrak.

ESPERIENTZIA LAGUN

Urte batzuk pasa dira eta haurra ez da haurra, ezta umea ere; nerabezarora iritsi zaigu. Eskola urteetan autokontzeptua garatzen eta egonkortzen joan da, eta urte hauetan bizi izandako esperientziei jarraiki, beren burua ezagutzeko, aztertzeko, eta identitatea definitzeko parada izan du.

Pertsona orok dauka bere autokontzeptua. Honako hau, gizabanako bakoitzak, geure buruari buruz daukagun ikuspegia da. Egia da bai, autokontzeptua arlo askotakoa izan dezakegula; batetik, akademikoa (kognitiboa), eta bestetik, ez-akademikoa (pertsonala, fisikoa, harreman sozioalak)... Eta hauekin guztiekin, autokontzeptu orokor bat egiten dugu.

Gaztaro edo nerabezaroan, autokontzeptua gainontzekoengandik datorkigu. Gizartean barneratuago egotean, jendearekiko harremanek, iritziek, estereotipoek... gero eta pisu handiagoa hartzen dute. Modu horretan, garen bezalakoak garela onartu beharrean, besteenganako konparazioak egiten ditugu eta izan nahi dugun horri erreparatzen diogu.

Autokontzeptu ona daukagunean, oso pozik bizi gara, ez dugu ia arazorik ikusten; bizitzari modu positiboan aurre egiten diogu. Baina autokontzeptua kaxkarra edota txarra denean, arazoak hasten dira; eta horren aurrean, geure burua gaizki ikusten hasten garenean, neurriak hartzen ditugu.

Nerabe honek, bere bizi-proiektua eraiki beharko du. Esperientzia izango du lagun.

ERAIKITZEN

Haurra hazten doakigu. Denbora aurrera pasatu da, eta jada, ez da handia eta polita; jatorra eta ausarta baizik. Eskolara ere joaten da dagoeneko, eta ikaskideekin oso gustura aritzen da jolasean. Lagun asko ditu.

Hazten goazen heinean, autokontzeptua eraikitzerako orduan, ezaugarri psikologiko eta sozialei gero eta garrantzia handiagoa ematen diegu, modu errealista eta espezifikoago batean. Geure nia benetan ulertzen, geure ezaugarriez, helburuez eta arauez ohartzen, egoera bakoitzean jokaera eta jokamoldea finkatzen… hasten gara.

Gainontzekoekin elkarrekintzan aritzean, bai eskolan, bai familian, talde bateko kide gisa sentiarazten joaten gara. Txikitan, oso garrantzitsua eta berezia izaten da talde bateko kide sentitzea; identitatea sendotzen doan seinale. Erreferenteak hartzen ditugu, antzekoen ditugunengana hurbiltzen gara; esperientziak konpartitzen ditugu.

Pixkanaka pixkanaka, haurra eboluzionatzen doa; ezagutzen, eraikitzen.

HITZAK

Haurra badoa pixkanaka-pixkanaka bere burua gehiago ezagutzen, ikusten, sentitzen. Gainontzekoak hor daude; baina bera ere bai. Bat gehiago sentitzen da beste askoren artean. Adi dago, ez dio ezeri begirik kentzen; portaerak, jokabideak… aztertzen dihardu une oro.

Lehenengo hitzak ere atera zaizkio. Pentsatu dezake. Dagoeneko badu bere buruaren irudi bat egina.

Eskolaurre garaian, geure buruaz asko hitz egiten dugu. Geure burua ezagutze hori, hain izaten da aurkikuntza handia, non ez garen ia beste ezertaz aritzen. Hemen nago, ikusi zer egiten dudan… ni, ni, eta berriro ere ni. Baina hori oso ona da, auto-ezagutza garatzen doan seinale.

Ona, gaiztoa, polita, handia, txikia… Haurra, kanpoko ezaugarrien arabera eta izaera orokorraren arabera deskribatuz doa. Baina oraindik ez du hizkuntza behar beste dominatzen, eta ezin du auto-deskribapen hain aberatsik egin. Hitz globalak darabilzki; sinpleak eta zehatzak. Hala ere, ez du pentsamendu egonkorrik; izan ere, atzo txarra zena, ona bihur daiteke gaurkoan, eta alderantziz. Modu arbitrarioan jokatzen du.

Haurrak ez du ezer argi oraindik; nahasturik dago berak ez dakien arren. Baina pozik dago. Bere mundua da, inork kenduko ez dion mundu magikoa.

LEHENENGO ISLADA

Bederatzi hilabete pasatu dira, eta iritsi da azkenean. Bizi berri bat gure artean! Eta haurra noraezean, non dagoen ere ez dakiela. Bizitzako lehengo hilabeteak, sentsasioz eta esperientziaz beterikoak izaten dira; kanpoko munduarekiko, hurbileko pertsonekiko… Horrela, pixkanaka-pixkanaka, bere gorputzeko atalak ezagutzen eta bereizten joango da. Nor naiz? –esango luke-, baina oraindik ez daki. Noiz eta nola ezagutuko du haurrak, orduan, bere burua osotasunean? Zerekin? Hitz bakar bat: ISPILUA

Adin jakin batera arte, ez diogu kasurik egiten gure ispiluko isladari, izan ere, ez dugu jakiten gu geu garenik. Hasieran, gainera, beldurra edota kuriositatea sentitu ohi dugu. Baina lehenengo aldiz ispilu aurrean ezagutzen garenean, poztasun sentimenduak gainontzekoa gailentzen du.

Besoak, hankak, eskuak… aurretiaz ikusten baditugu ere, ispilu aurrean geure burua ezagutu arte, ez dugu gure aurpegia edota gorputz osoa ezagutzen. Modu horretan konturatzen gara gorputzeko atal horiek osotasun bat direla; gure “nia”.

Begirada, mugimenduak, ekintzak… errepikatzen dizkigun ume horrek izena hartzen du azkenean.